MAPPF SOSIALIZASAUN UTILIZASAUN ESKEMA IRRIGASAUN BA NATAR NA’IN SIRA IHA LAIVAI
Lautem
18/10/2025, Ministériu Agrikultura Pekuária Peska no Floresta hahú halo
sosializasaun utilizasaun eskema irrigasaun Laivai natar na’in sira tanba konstrusaun refere remata ona no tempu
badak governu sei inagura.
Diretór Gerál
Agrikultura Café Plantas Industria, Martinho Laurentino Soares esplika, governu
investe ona ba rai laivaihodi konstrui irrigasaun ne’eduni husu ba autoridade
lokál no komunidade sira liu-liu natar na’in sira atu apoiu maximu hodi hodi
tau matan ba eskema irrigasaun ne’e,
tanba Ministériu mós sei apoiu natar na’in sira hodi mobiliza tratór boot sira
hodi fila-rai agrikultór sira nian no
ministériu mós sei apoiu ekipamentu agrikola hanesan, tratór liman (hand
tractor), makina kuda hare no makina koa hare ba natar na’in sira hodi reduz
oras servisu iha natar -laran.
DG mós realsa,
makina agrikola sira ne’ebé sei entrega
ba agrikulór sira ne’e sei la preve orsamentu
manutensaun nian maibé ne’e responsabilidade natar-na’in sira nian
ne’eduni husu ba agrikultór sira bele kria ka forma grupu atu bele hetan makina
sira hodi hasa’e produsaun hare iha rai-laran tanba kada tinan Timor-Leste
sempre inporta fos ho kuantidade boot tanba ne’e mak governu deside hodi halo
investimentu iha parte irrigasaun no fave ekipamentu modernu ba agrikultór
sira.” Iha tempu uluk natar na’in sira halo natar uza karau ne’e sitema
agrikultura tradisonál tanba ne’e mak governu fahe liu huis Ministériu
Agrikultura Pekuária Peska no Floresta fahe ekipamentu modernu sira hodi
moderniza Sistema agrikultura nune’e bele reduz oras servisu iha natar-laran
tanba makina koa hare ne’e hanesan
multifunsaun katak koa hamós hodi hatama ba karon no agrikultór sira hein bahai
hodi halo armazenamentu” hatutan DG
Nia salienta,
durante ne’e governu apoiu halo konstrusaun ba irrigasaun no apoiu makina
agrikola ba agrikultór sira kada munisípiu maibé durante agrikultór sira halo natar tinan ida
dala’ida de’it tanba sá mak banhira koa hare hotu labele kuda fali ai-horis
seluk hanesan batar, fore ka ai-horis Ortikultura nian ida ne’e hanesan
difikuldade boot ba ita- hotu tanba iha tempu badak Timor-Leste atu adere ona
ASEAN ne’eduni seidauk iha produtu agrikola
ne’eb’e mak ho kuantidade boot atu bele faan.
Iha fatin
hanaesan, Presidenti Autoridade
Municipal Lautem Melio de Jesus esplika katak, PAM orgollu ba
agrikultór sira Laivai tanba bele halo
natar maske agrikutlór alun iha postu administrativu luro no Iliomar iha natar
sira ne’e iha foho lolon maibé sira halo
teraserin mak kuda hare ne’e katak hatudu duni badinas ne’eduni governu liu
husi Ministériu Agrikultura investe iha infrastrutura baziku hanesan irrigasaun
no mobiliza ekipamentu pezadu hodi hamós ai sira ne’ebé mak moris iha natar
sira ne’ebé mak abandona iha tempu naruk ona ne’eduni husu ba inan-aman sira,
joven sira iha Laivai atu bele koopera servisu hamutuk nune’e bele reativa fali
natar sira ne’ebé mak abandona durante ne’e.
PAM esklarese, irrigasaun
ne’ebé mak aproveita hodi kuda hare atu nune’e bele han maibé karik hare
kuantidade barak mak balun bele faan hodi bele sustenta ekonomia familia
idak-idak nian, iha fulan hirak liu ba governu hamutuk ho Autoridade Municipal
sira lansa tan ona eskema irrigasaun Irabere entre postu administrativu Iliomar
no Uatucarbau Munisípiu Viqueque nian objetivu mak atu hasa’e produsaun hare
iha Munisípiu Lautem tanba ne’e Lautem sai alternativa atu hasa’e seguransa
alimentar hanesan hare atu bele atende ba postu, Munisípiu no nasionál iha
Timor-leste.
Anteas atu inagura irrigasaun MAPPF mós mobiliza ekipamentu pezadu sira hodi normaliza fali natar sira ne’ebé mak abandona ona iha tempu naruk (hamós ai-hun boot sira ne’ebé mak moris iha natar laran).
Partisipa iha
sorumutu sosializasaun eskema irrigasaun ne’e mak, APA Lautem, Diretór asionál
no Munisípiu Lautem, Reprezentante Komandante PNTL Lautem, Xefe
Departamentu Nasionál no Munisípiu sira
no agrikultór sira ne’eb’e mak sai benifisiariu ba eskema irrigasaun refere.Ekipa
DMEA