Detail Notisia

MAPPF SOSIALIZASAUN UTILIZASAUN ESKEMA IRRIGASAUN BA NATAR NA’IN SIRA IHA LAIVAI

Lautem 18/10/2025, Ministériu Agrikultura Pekuária Peska no Floresta hahú halo sosializasaun utilizasaun eskema irrigasaun Laivai natar na’in sira  tanba konstrusaun refere remata ona no tempu badak governu sei inagura.

Diretór Gerál Agrikultura Café Plantas Industria, Martinho Laurentino Soares esplika, governu investe ona ba rai laivaihodi konstrui irrigasaun ne’eduni husu ba autoridade lokál no komunidade sira liu-liu natar na’in sira atu apoiu maximu hodi hodi tau matan ba eskema irrigasaun  ne’e, tanba Ministériu mós sei apoiu natar na’in sira hodi mobiliza tratór boot sira hodi fila-rai  agrikultór sira nian no ministériu mós sei apoiu ekipamentu agrikola hanesan, tratór liman (hand tractor), makina kuda hare no makina koa hare ba natar na’in sira hodi reduz oras servisu iha natar -laran.

DG mós realsa, makina agrikola sira ne’ebé  sei entrega ba agrikulór sira ne’e sei la preve orsamentu  manutensaun nian maibé ne’e responsabilidade natar-na’in sira nian ne’eduni husu ba agrikultór sira bele kria ka forma grupu atu bele hetan makina sira hodi hasa’e produsaun hare iha rai-laran tanba kada tinan Timor-Leste sempre inporta fos ho kuantidade boot tanba ne’e mak governu deside hodi halo investimentu iha parte irrigasaun no fave ekipamentu modernu ba agrikultór sira.” Iha tempu uluk natar na’in sira halo natar uza karau ne’e sitema agrikultura tradisonál tanba ne’e mak governu fahe liu huis Ministériu Agrikultura Pekuária Peska no Floresta fahe ekipamentu modernu sira hodi moderniza Sistema agrikultura nune’e bele reduz oras servisu iha natar-laran tanba makina  koa hare ne’e hanesan multifunsaun katak koa hamós hodi hatama ba karon no agrikultór sira hein bahai hodi halo armazenamentu”  hatutan DG

Nia salienta, durante ne’e governu apoiu halo konstrusaun ba irrigasaun no apoiu makina agrikola ba agrikultór sira kada munisípiu maibé  durante agrikultór sira halo natar tinan ida dala’ida de’it tanba sá mak banhira koa hare hotu labele kuda fali ai-horis seluk hanesan batar, fore ka ai-horis Ortikultura nian ida ne’e hanesan difikuldade boot ba ita- hotu tanba iha tempu badak Timor-Leste atu adere ona ASEAN ne’eduni seidauk iha produtu agrikola  ne’eb’e mak ho kuantidade boot atu bele faan.

Iha fatin hanaesan, Presidenti Autoridade  Municipal Lautem Melio de Jesus esplika katak, PAM orgollu ba agrikultór  sira Laivai tanba bele halo natar maske agrikutlór alun iha postu administrativu luro no Iliomar iha natar sira ne’e iha foho lolon maibé  sira halo teraserin mak kuda hare ne’e katak hatudu duni badinas ne’eduni governu liu husi Ministériu Agrikultura investe iha infrastrutura baziku hanesan irrigasaun no mobiliza ekipamentu pezadu hodi hamós ai sira ne’ebé mak moris iha natar sira ne’ebé mak abandona iha tempu naruk ona ne’eduni husu ba inan-aman sira, joven sira iha Laivai atu bele koopera servisu hamutuk nune’e bele reativa fali natar sira ne’ebé mak abandona durante ne’e.

PAM esklarese, irrigasaun ne’ebé mak aproveita hodi kuda hare atu nune’e bele han maibé karik hare kuantidade barak mak balun bele faan hodi bele sustenta ekonomia familia idak-idak nian, iha fulan hirak liu ba governu hamutuk ho Autoridade Municipal sira lansa tan ona eskema irrigasaun Irabere entre postu administrativu Iliomar no Uatucarbau Munisípiu Viqueque nian objetivu mak atu hasa’e produsaun hare iha Munisípiu Lautem tanba ne’e Lautem sai alternativa atu hasa’e seguransa alimentar hanesan hare atu bele atende ba postu, Munisípiu no nasionál iha Timor-leste.

 Anteas atu inagura irrigasaun MAPPF mós mobiliza ekipamentu pezadu sira hodi  normaliza fali natar sira ne’ebé mak abandona ona iha tempu naruk (hamós ai-hun boot sira ne’ebé mak moris iha natar laran).

Partisipa iha sorumutu sosializasaun eskema irrigasaun ne’e mak, APA Lautem, Diretór asionál no Munisípiu Lautem, Reprezentante Komandante PNTL Lautem, Xefe Departamentu  Nasionál no Munisípiu sira no agrikultór sira ne’eb’e mak sai benifisiariu ba eskema irrigasaun refere.Ekipa DMEA